Khi ngân hàng rơi vào tình trạng thiếu hụt nguồn tiền thì sẽ cần đến sự trợ giúp của các tổ chức trong thị trường liên ngân hàng. Thị trường liên ngân hàng là gì? Dưới đây hãy cùng vieclamnganhang tìm hiểu rõ hơn về thị trường trong bài viết sau!
Thị trường liên ngân hàng là gì?
Thị trường liên ngân hàng là thị trường mà các ngân hàng hay tổ chức tín dụng có thể vay mượn, hỗ trợ nhau khi gặp khó khăn về khả năng thanh khoản bằng khoản dự trữ dư thừa trong thời gian ngắn hạn.
Mục đích hoạt động của thị trường liên ngân hàng là bù đắp được ngân quỹ tạm thời để phục vụ các nghĩa vụ tài chính thường xuyên. Thị trường liên ngân hàng phát triển giúp ích nhiều cho các tổ chức tín dụng, trung gian tài chính và các ngân hàng thương mại. Đồng thời giúp thị trường tiền tệ đạt được trạng thái cân bằng khi tạo ra công cụ để các ngân hàng hỗ trợ khả năng thanh khoản cho nhau. Đây cũng là góc nhìn quan trọng để ngân hàng nhà nước nhìn nhận được diễn biến của thị trường tiền tệ.
Thị trường liên ngân hàng có đặc trưng gì?
Qua hệ thống thị trường liên ngân hàng các tổ chức tín dụng và ngân hàng có thể huy động, sử dụng nguồn vốn dự trữ ngắn hạn một cách hiệu quả giúp giải quyết các khó khăn về khả năng thanh toán. Trong thị trường liên ngân hàng thành phần chủ yếu và quan trọng là hệ thống các ngân hàng thương mại.
Từ các giao dịch vốn ngắn hạn trong thị trường liên ngân hàng, lãi suất cũng được hình thành và được xem là mức lãi suất chuẩn. Thông thường các tổ chức tín dụng sẽ dựa vào lãi suất liên ngân hàng để tính toán lãi suất cho vay với khách hàng.
Hầu hết các giao dịch liên ngân hàng được thiết lập dưới nhiều hình thức như giao dịch qua các mạng điện tử, qua điện thoại,…Việc thực hiện giao dịch phải tuân theo quy định và dưới sự kiểm soát của ngân hàng trung ương.
Đặc điểm cơ bản của thị trường liên ngân hàng
Có 6 đặc điểm cơ bản để phân biệt thị trường liên ngân hàng với những thị trường khác đó là:
- Thị trường có vốn ngắn: Không có quy định rằng thị trường liên ngân hàng có vốn ngắn hạn. Nhưng thực tế hiện nay, các giao dịch trên thị trường liên ngân hàng đa phần là ngắn hạn.
- Thị trường chủ yếu là bán buôn: Ở đây bán buôn có nghĩa là giao dịch với số lượng lớn với mức giá ưu đãi hơn so với bán lẻ. Tại thị trường liên ngân hàng các giao dịch tiền gửi dự trữ tạm thời dư thừa phải lớn hơn 1 triệu USD.
- Thị trường vay mượn có mức độ rủi ro cao: Giao dịch vay mượn trên thị trường liên ngân hàng không có tài sản đảm bảo và các thủ tục pháp lý đơn giản nên tiềm ẩn nhiều rủi ro.
- Thông tin thị trường khá nhạy cảm: Các ngân hàng thương mại thực hiện giao dịch vay mượn với nhau qua tài khoản mở tại ngân hàng nhà nước. Hệ thống tài khoản này chỉ bảo mật ở mức tương đối nên khả năng thông tin bị lộ là khá cao.
- Thị trường vô hình liên kết toàn cầu: Với thị trường liên ngân hàng các tổ chức tín dụng, ngân hàng, tổ chức kinh doanh phi ngân hàng,… có thể liên kết với nhau thông qua hệ thống giao dịch hiện đại trên toàn cầu
- Thực hiện giao dịch thông qua công cụ hiện đại: Các giao dịch vay mượn giữa các ngân hàng đều được thực hiện qua thiết bị điện tử thông minh như điện thoại, máy tính,…
Thị trường liên ngân hàng gồm những thành phần nào tham gia?
Trong thị trường liên ngân hàng sẽ có sự tham gia chủ yếu của ngân hàng thương mại và ngân hàng trung với nhiệm vụ cụ thể:
- Ngân hàng thương mại: Đơn vị kinh doanh tiền tệ hoạt động bằng hình thức cung cấp các dịch vụ ký gửi tiền của khách hàng với trách nhiệm hoàn trả đúng thời hạn và sử dụng khoản vốn đó tạo ra lợi nhuận bằng hình thức cho vay lãi, chiết khấu,… Tại thị trường liên ngân hàng, ngân hàng thương mại giữ vị trí là chủ thể cho vay hoặc cũng có thể là chủ thể đi vay.
- Ngân hàng trung ương: Là cơ quan quản lý hệ thống tiền tệ quốc gia, chịu trách nhiệm thực hiện các chính sách tiền tệ, quản lý tiền cho Chính phủ,… Ngân hàng trung ương là nơi mà các ngân hàng thương mại mở tài khoản tiền gửi dự trữ bắt buộc. Ngân hàng trung ương sẽ xây dựng lãi suất giao dịch bình quân và các nguyên tắc chung trên thị trường liên ngân hàng. Bên cạnh đó, ngân hàng trung ương sẽ tiến hành giám sát, kiểm tra các hoạt động của thị trường bằng các quy định, điều luật đảm bảo thị trường hoạt động hiệu quả hạn chế các rủi ro.
>>> Xem thêm: So Sánh Ngân Hàng Nhà Nước Và Ngân Hàng Thương Mại
Thị trường liên ngân hàng có vai trò như thế nào?
Sau khi tìm hiểu thị trường liên ngân hàng là gì thì chắc hẳn bạn cũng quan tâm đến vai trò của thị trường này. Thị trường liên ngân hàng giữ vai trò quan trọng trong quá trình hoạt động và vận hành của ngân hàng thương mại và ngân hàng trung ương. Chẳng hạn:
Đối với ngân hàng thương mại
- Thị trường liên ngân hàng góp phần duy trì nguồn tiền dự trữ giúp hệ thống ngân hàng thanh toán kịp thời các giao dịch cho khách hàng.
- Thị trường là trung gian giao dịch có tác động tích cực đến việc yêu cầu quản lý vốn khả dụng của hệ thống ngân hàng thương mại.
- Nhờ thị trường liên ngân hàng tác động giúp cho nguồn vốn của toàn hệ thống ngân hàng được phân bổ hợp lý và hiệu quả.
Đối với ngân hàng trung ương
- Thị trường liên ngân hàng nội tệ là nơi cung cấp các thông tin cụ thể về tình trạng vốn khả dụng của các ngân hàng và tổ chức tín dụng.
- Dựa vào lãi suất hình thành trên thị trường liên ngân hàng để ngân hàng nhà nước ấn định lãi suất với ngân hàng thương mại.
- Thị trường liên ngân hàng chuyển tải các tác động của chính sách tiền tệ đến nền kinh tế. Từ đó ngân hàng trung ương có thể đưa ra các dự báo biến động và đưa ra giải pháp ổn định thị trường kịp thời.
Các giao dịch trong thị trường liên ngân hàng
Ngân hàng thương mại tham gia thị trường liên ngân hàng vì mục đích lợi nhuận. Còn với ngân hàng nhà nước tham gia nhằm quản lý, chi phối thị trường và là chủ thể cho vay cuối cùng. Cụ thể các giao dịch tại thị trường liên ngân hàng đó là:
- Chuyển tiền và nhận tiền của các ngân hàng khác. Tại đây, ngân hàng trung ương là bên nhận tiền còn ngân hàng thương mại là bên chuyển tiền.
- Cho vay hoặc đi vay từ các tổ chức tài chính đang có nguồn vốn dư thừa tạm thời.
- Mua bán hẳn hoặc mua bán có kỳ hạn các loại giấy tờ có giá.
Lãi suất trong thị trường liên ngân hàng
Hình thức cho vay giữa các ngân hàng thương mại là hoạt động kinh doanh với nguồn thu từ lãi suất được tính theo khoản tiền cho vay với tỷ lệ được thống nhất từ trước giữa các bên. Như vậy, lãi suất liên ngân hàng là lãi suất vay mượn tiền tệ giữa các ngân hàng với nhau tại thị trường liên ngân hàng.
Lãi suất thị trường liên ngân hàng được hình thành từ việc vay mượn tiền dự trữ dư thừa ngắn hạn giữa các ngân hàng thương mại. Bên cạnh đó, lãi suất còn phụ thuộc vào chính sách tiền tệ và điều chỉnh tỷ lệ lãi suất của ngân hàng nhà nước. Do vậy mà lãi suất trong thị trường luôn biến động theo từng thời điểm và được ngân hàng trung ương điều chỉnh công bố hàng ngày.
>>> Tham khảo: Lãi Suất Thả Nổi Là Gì? Công Thức Tính Lãi Suất Thả Nổi
Thị trường liên ngân hàng thực tế ở Việt Nam hiện nay
Như tìm hiểu thị trường liên ngân hàng là gì ở trên có thể thấy đặc điểm của thị trường này có mức độ rủi ro cao do các giao dịch thực hiện với thủ tục đơn giản và không có tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, tại thị trường liên ngân hàng Việt Nam hiện nay lại hoàn toàn khác.
Chủ thể tham gia thị trường liên ngân hàng hiện nay tại Việt Nam gồm ngân hàng trung ương và các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng. Hàng hoá giao dịch trên thị trường là các khoản dự trữ tạm thời dư thừa được thể hiện trên số dư tài khoản tiền gửi có thể là nội tệ hoặc ngoại tệ của các ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng tại ngân hàng trung ương.
Tại Việt Nam hệ thống ngân hàng đang có sự phát triển mạnh mẽ với hàng trăm tổ chức tín dụng đa dạng về quy mô vốn điều lệ, mô hình hoạt động,… Với quy mô các tổ chức tín dụng lớn như vậy mức độ cạnh tranh khách hàng gửi tiền và cho vay tiền ngày càng gay gắt. Trường hợp khách yêu cầu rút tiền mà nguồn dự trữ tiền không đủ để thực hiện giao dịch thì ngân hàng phải tìm đến thị trường liên ngân hàng để khắc phục tình trạng này. Hoặc trong trường hợp mở rộng vốn cho vay ngân hàng cũng có thể tận dụng nguồn vốn dự trữ dư thừa ngắn hạn trong thị trường liên ngân hàng để giải quyết. Điều này khiến cho hoạt động buôn bán, vay mượn vốn lẫn nhau giữa các ngân hàng trong thị trường ngân hàng hoạt động sôi động hơn.
Tuy nhiên, cũng sẽ có những thời điểm thị trường liên ngân hàng đóng băng khi nhu cầu vay mượn của các ngân hàng để duy trì vốn dự trữ bắt buộc chưa cần đến. Thường thì thời điểm thị trường liên ngân hàng chững lại sẽ là giai đoạn đầu năm khách hàng gửi tiết kiệm nhiều trong khi các doanh nghiệp lại chưa có nhu cầu sử dụng tài chính nhiều.
>>> Tham khảo bài viết: Quỹ Trái Phiếu Là Gì? Một Số Quỹ Trái Phiếu Phổ Biến Hiện Nay
Trên đây là lời giải đáp về thị trường liên ngân hàng là gì? Bên cạnh đó chuyên mục chia sẻ kinh nghiệm cũng cung cấp thêm các thông tin liên quan về đặc điểm, vai trò, lãi suất của thị trường liên ngân hàng. Hy vọng với chia sẻ trong bài viết sẽ giúp bạn có thêm hiểu biết về thị trường. Ngoài ra, nếu bạn đang có định hướng theo đuổi ngành tài chính ngân hàng thì đừng bỏ qua trang website TopCV. Không chỉ là trang web cung cấp các thông tin tuyển dụng việc làm của các ngân hàng, doanh nghiệp trên cả nước mà TopCV còn mang đến cho bạn những kiến thức nghề nghiệp bổ ích.
